Racławice Śląskie w dawnych kronikach i fotografiach

W skrócie:

Pierwsza część zawiera polskie tłumaczenie kompletnej niemieckiej Kroniki Racławic Śląskich, publikowanej odcinkami w prasie niemieckiej od 1920 roku. Jej autorem jest rektor szkoły Józef Pfeifer.

Druga część to Kronika parafii z 1940 roku, opracowana przez ks. prałata Józefa Schuberta – unikatowy tekst, którego nie znajdziemy nigdzie indziej na świecie. Ks. Schubert pozostawił ją, uciekając z Racławic w marcu 1945 roku.

Trzecia część to wyjątkowy zbiór ponad 220 niemieckich pocztówek i fotografii Racławic Śląskich, gromadzonych przez autora przez blisko 30 lat.

Stron 300

Okładka twarda.

Około 220 starych pocztówek i zdjęć Racławic Śląskich.

Premiera książki planowana jest wstępnie na 19 grudnia br. lub okres pomiędzy Świętami, a Nowym Rokiem.

Pobierz darmowy fragment w formacie PDF

Książka prowadzi czytelnika przez dzieje Racławic Śląskich od najdawniejszych śladów osadnictwa po wydarzenia pierwszych dekad XX wieku. Pfeiffer, jako kierownik szkoły i zarazem lokalny badacz, wykonał tytaniczną pracę: zebrał przekazy ustne, dokumenty parafialne, urzędowe spisy, stare mapy i relacje mieszkańców. Dzięki temu otrzymujemy nie tylko chronologiczny opis dziejów, lecz także obraz codziennego życia, lokalnych tradycji, gospodarki, stosunków społecznych i wydarzeń, które kształtowały tożsamość miejscowości. Całość idealnie spina krótka kronika przygotowana przez proboszcza ks. Schuberta.

Na kartach „Kroniki” odnajdujemy opisy wielkich kataklizmów — powodzi, pożarów i epidemii — które na przestrzeni wieków dotykały Racławice, lecz także świadectwa rozwoju: budowę kolei, modernizację gospodarstw, powstanie nowej szkoły i instytucji publicznych. Pfeiffer nie unika szczegółów, dzięki czemu wiele fragmentów nabiera charakteru żywego reportażu historycznego. Jego opowieść pozwala odtworzyć zarówno układ dawnej zabudowy, jak i strukturę społeczną czy atmosferę życia na pograniczu.

Największą wartością tej książki jest jednak to, że treść kroniki powstała zasadniczo przed najważniejszymi tragediami XX wieku, które zmiotły dawny porządek społeczny i zniszczyły ogromną część archiwów. Pfeiffer pisał, mając dostęp do dokumentów i źródeł, które dziś już nie istnieją. Jego relacja stanowi więc unikatowy zapis pamięci o miejscowości, jaka przestała istnieć po 1945 roku. Trudno przecenić wagę tych fragmentów, bo bez nich ogromna część lokalnej historii pozostałaby na zawsze w sferze domysłów.

Współczesny czytelnik może dzięki tej publikacji nie tylko poznać przeszłość Racławic Śląskich, lecz także zrozumieć jej konteksty: zmieniające się granice państwowe, dynamikę pogranicza, relacje między mieszkańcami różnych kultur i narodowości, wpływ industrializacji na wiejskie życie czy narodziny nowoczesnych instytucji. To opowieść o miejscu uwikłanym w wielką historię, ale jednocześnie zachowującym własny rytm i tożsamość.

Uzupełnienia, przypisy i komentarze zawarte w niniejszym wydaniu pozwalają odczytać „Kronikę” w sposób pełny i zrozumiały. Wiele opisanych przez Pfeiffera miejsc zniknęło bezpowrotnie, inne zmieniły swoje nazwy, a część terminów, zwyczajów i realiów życia codziennego wymagała dodatkowego objaśnienia. Dzięki tym dopowiedzeniom dawna topografia wsi znów staje się czytelna, a wydarzenia i postaci nabierają wyrazistości. To książka, która łączy źródłową wartość historyczną z nowoczesnym opracowaniem.

To wydanie wzbogacają również unikatowe fotografie, archiwalne ilustracje oraz liczne opisy odnoszące się do dawnych gospodarstw, ulic, zakładów i budynków. Dzięki nim Czytelnik może zobaczyć to, o czym Pfeiffer pisał sto lat temu — miejsca dziś już nieistniejące, przekształcone lub zupełnie zapomniane. Materiał ikonograficzny dopełnia narrację i pozwala prześledzić zmiany krajobrazu wsi od początku XX wieku aż po czasy powojenne.

 „Kronika Racławic Śląskich” w swojej polskiej, ujednoliconej i opracowanej formie jest czymś więcej niż tylko publikacją historyczną. To pomost między dawnymi a obecnymi mieszkańcami, hołd oddany autorowi, który chciał ocalić pamięć swojego miejsca, oraz dowód na to, że historia lokalna może być równie fascynująca jak dzieje wielkich miast czy państw. Niech ta książka będzie inspiracją do dalszego odkrywania przeszłości pogranicza, budowania dialogu między pokoleniami i pielęgnowania pamięci, która — choć krucha — potrafi przetrwać, jeśli ktoś zechce ją ocalić.

Spis treści:

• Wstęp do pierwszego polskiego wydania
• Część I Kronika Racławic Śląskich,  Józef Pfeifer
• Deutsch-Rasselwitz w najdawniejszych czasach
• Wojenne niedole w dawnych czasach
• Hunowie – Tatarzy – Husyci, dodatkowe informacje
• Lokacja Racławic
• Przynależność Deutsch-Rasselwitz na przestrzeni wieków
• Lata 1524–1624: okres protestancki
• O kościele i życiu kościelnym
• Ku pamięci kapłanów parafii
• O szkołach
• Z ksiąg urbarialnych
• Ze starych rejestrów
• Pożary
• Podczas austriacko-pruskich starć 1740–1742
• Nazwy pól (flurnamen)
• Podania miejscowe
• Część II Kronika Racławic Śląskich w archiprezbiteracie Głogówek, w powiecie Prudnik, Górny Śląsk, w rejencji opolskiej, zebrana przez Józefa Schuberta, dawnego proboszcza w Racławic Śląskich i dziekana archiprezbiteratu Głogówek w 1940 roku
• Początek Kroniki Racławic Śląskich spisanej przez proboszcza ks. Schuberta w 1940 roku
• Część III, Archiwum fotografii
• Archiwum fotografii wykonanych po II wojnie światowej
• Posłowie