Śladami żelaznych dróg - kolejowa historia Prudnika, Głubczyc, Głuchołaz i pogranicza

Ta książka, to  fascynująca podróż przez ponad 150 lat burzliwych dziejów kolei na styku Śląska i Czech. To nie tylko sucha dokumentacja budowy szlaków – to opowieść o wielkich marzeniach, inżynieryjnych wyzwaniach, politycznych rozgrywkach, wojennych dramatach i lokalnych bohaterach.

Autor odkrywa nieznane kulisy budowy Kolei Podsudeckiej, dramatyczne epizody sabotażu z czasów Powstań Śląskich, a także powojenne odbudowy, w tym losy legendarnych stacji jak Prudnik, Głuchołazy, Racławice Śląskie czy Głubczyce.

To jedyna w swoim rodzaju publikacja łącząca pasję badacza z ogromem rzetelnych źródeł – pełna archiwalnych smaczków, zdjęć, map i wspomnień świadków. Dla miłośników historii lokalnej, kolei, Śląska i pogranicza – to absolutne must-have. Ta książka pokazuje, że kolej to nie tylko tory, ale serce regionu, które przez dekady biło rytmem zmian, walki i nadziei.

Premiera wstępnie planowana jest na dzień 15 sierpnia 2025 roku.

Liczba stron: 616

Format: B5

Okładka: twarda

Setki zdjęć oraz mapy, grafki, plany stacji, archiwalne rozkłady.

Spis treści:

1. Wstęp
2. Część pierwsza. Budowa kolejowych traktów
3. Idea budowy pierwszych kolei na Śląsku
4. Ustawa i pierwsze komitety budowy linii kolejowych
5. Kolej Górnośląska
6. Głubczyce włączone do sieci kolejowej. Kolej Wilhelma
7. Ekspansja na Głubczyce
8. Upadek i przejęcie przez Kolej Górnośląską
9. Z Brzegu do Nysy i dalej do Prudnika
10. Problemy z realizacją planów. Opór wojskowych i jego konsekwencje
11. Kolej Podsudecka
12. Rozwój i trudności finansowe
13. Wpływ wojny francusko-pruskiej
14. Wznowienie prac i dalsza rozbudowa
15. Prudnik czekał ponad 20 lat
16. Próby finansowania kolei przez mieszkańców
17. Koncesja i opóźnienia w budowie
18. Kolej Górnośląska i ekspansja w rejonie Głubczyc
19. Rozwój linii Głubczyce–Karniów
20. Prudnik wreszcie się doczekał
21. Problemy budowlane i pożary w Racławicach Śląskich
22. Tragiczne wydarzenia w maju 1875 roku
23. Ochrona przeciwpożarowa i rozwiązanie problemu
24. Najbardziej kosztowne odcinki i konstrukcje inżynieryjne
25. Kolej determinowała rozwój Prudnika
26. Charakterystyka infrastruktury Kolei Podsudeckiej
27. Kolej w Głuchołazach
28. Włączenie Głuchołaz do sieci kolejowej – wyzwania i znaczenie
29. Strategiczne znaczenie Głuchołaz jako węzła kolejowego
30. Rozbudowa sieci kolejowej w rejonie Głuchołaz i Karniowa (1872–1904)
31. Rozwój połączeń transgranicznych i nowe inwestycje (1885–1904)
32. Kolejowy rozwój turystyki na pograniczu
33. Upaństwowienie
34. Część druga. Czasy prosperity. Kolej na początku XX wieku
35. Rozbudowa sieci kolejowej i infrastruktury
36. Sudeten Schnellzug, pośpieszny do Berlina
37. Kolej i poczta na Śląsku pod koniec XIX i na początku XX wieku
38. Po tym, jak kolej wyparła dyliżanse
39. Restauracje dworcowe
40. Wielka powódź z roku 1903
41. Cesarzowa przyjechała pociągiem
42. Budowa nowego mostu kolejowego w Racławicach Śląskich i naprawa zniszczeń popowodziowych
43. Budowa wodociągu kolejowego w Racławicach Śląskich
44. Inżynieryjne rozwiązania i dodatkowe instalacje
45. Wspomnienia inżyniera odpowiedzialnego za nadzór nad mostem
46. Odbudowa mostu w Moszczance
47. Niezrealizowany zbiornik przeciwpowodziowy pod Racławicami Śląskimi – zapomniany projekt sprzed stu lat
48. I wojna światowa, Plebiscyt, Powstania Śląskie
49. Kryzys i inflacja
50. Plebiscyt Górnośląski
51. Powstania Śląskie i akcja pod kryptonimem „Mosty”
52. Akcja „Mosty” – wysadzenie kolejowych obiektów inżynieryjnych
53. Przygotowania do sabotażu
54. Noc dywersji: 2/3 maja 1921 roku
55. Skutki operacji „Mosty”
56. Generał, nielegalny przemyt i katastrofa kolejowa
57. Którzy władcy podróżowali koleją do Prudnika i Głogówka?
58. Cesarz przyjechał na ślub, a potem podróżował do Jerozolimy
59. Hitler w Prudniku i kilka niewyjaśnionych zagadek
60. Część trzecia. Budowa linii bocznych, prywatnych i drugorzędnych
61. Budowa i początkowa działalność kolejki prywatnej Prudnik–Gogolin
62. Komisja wydaje koncesje
63. Cieszcie się, bo Lenz wreszcie przybył
64. To była bardzo dochodowa kolej prywatna
65. Koźle-Baborów-Opawa
66. Historia kolei w Kietrzu i działalność spółki ADKG
67. Eksploatacja linii Pietrowice Wielkie – Kietrz
68. Linia kolejowa Racibórz – Opawa
69. Inicjator budowy – Timoleon von Lichnowski
70. Układ przystanków i infrastruktura linii
71. Powiatowa kolejka z Nysy do Ścinawy i Widnawy
72. Założenie spółki i budowa linii
73. Dalsze losy kolejki powiatowej
74. Nowy Świętów-Sławniowice Nyskie i złamana obietnica
75. Budowa linii i otwarcie po stronie pruskiej
76. Eksploatacja i niezrealizowane plany po stronie austriackiej
77. Zniszczenia wojenne i odbudowa
78. Zlaté Hory: czy da się ominąć Biskupią Kopę?
79. Wąskotorowa kolej Třemešná ve Slezsku – Osoblaha
80. Prace budowalne w ekspresowym tempie
81. Przejście pod koleje Czechosłowackie
82. Niezrealizowane plany rozbudowy sieci kolejowej
83. Niedoszłe połączenie Prudnika i Łambinowic z nyską koleją powiatową
84. Część czwarta. Czas II wojny światowej i pierwsze lata pod zarządem PKP
85. Przedwojenna kolej: wspomnienia pasażerów i archiwalne rozkłady
86. Prudnicka kolej u schyłku wojny w oczach ówczesnej prasy
87. Ostatnie rozkłady jazdy niemieckich pociągów
88. Codzienność … ale tylko do czasu
89. Kolej wojskowa a przygotowania do wojny
90. Tajne plany ewakuacji Górnego Śląska w 1944 roku – rola kolei w ucieczce przed Armią Czerwoną
91. Marsze śmierci i transporty kolejowe w styczniu 1945 roku
92. Kolej na Górnym Śląsku w styczniu i lutym 1945 roku – ewakuacja, transporty wojskowe i ostatnie kursy
93. Upadek niemieckiej obrony – chaos na kolejach
94. Ostatnie walki na Górnym Śląsku – marzec i kwiecień 1945 roku
95. Pierwsze dni po wojnie
96. Polska kolej na ziemi prudnickiej i głubczyckiej po II wojnie światowej
97. Przejęcie kolei przez polską administrację
98. Pierwsi Polacy na ziemi prudnickiej i głubczyckiej
99. Pierwsze pociągi po przejściu frontu
100. Kolej i Przesiedlenia: Wielki Transfer Ludności po II Wojnie Światowej
101. Przesiedlenia Polaków ze Wschodu na Ziemie Odzyskane
102. Weryfikacja i wysiedlenie ludności niemieckiej
103. Dramatyczny exodus – warunki wysiedlenia Niemców
104. Część piąta. Powojenne przebudzenie i milenijny zmierzch
105. Powojenne pociągi i pierwsze rozkłady jazdy na Kolei Podsudeckiej
106. Powojenne odbudowy polskiej kolei i rozwój ruchu pasażerskiego
107. Przegląd sytuacji po wojnie na lokalnych liniach kolejowych i ważniejszych stacjach
108. Kolej w Baborowie po 1945 roku – od frontu wojennego po centrum gospodarcze regionu
109. Kolej w Głubczycach po 1945 roku – od repatriacji po gospodarczy rozkwit i milenijny upadek
110. Zmierzch kolei w Głubczycach
111. Upadek linii kolejowej Głubczyce – Pietrowice Głubczyckie
112. Racławice Śląskie – kluczowa rola po wojnie
113. Dworzec jako serce wsi – lata świetności
114. Pikniki kolejowe, pandemia i kryzys kadrowy – trudne czasy współczesne
115. Powojenna historia stacji kolejowej w Prudniku
116. Powojenna odbudowa i prowizoryczny ruch kolejowy między Krapkowicami a Otmętem
117. Modernizacja i zmiany organizacyjne na linii kolejowej Biała – Krapkowice – Gogolin w latach 60. i 70. XX wieku
118. Upadek i symboliczne odrodzenie linii kolejowej nr 306 (Gogolin – Prudnik)
119. Wąskotorówka przy granicy – wojenne przetrwanie i powojenne odrodzenie
120. Renesans kolejki wąskotorowej Osoblaha–Třemešná: od upadku do turystycznej perły pogranicza
121. Niedokończona elektryfikacja
122. Pociągi pielgrzymkowe na Górę Świętej Anny. Kolejowe kulisy wizyty Jana Pawła II w 1983 roku
123. Kolejowa egzotyka z ziemi prudnickiej, papieskie pociągi specjalne
124. Powódź 1997 roku. Kolejowy paraliż, który zmienił wszystko
125. Powódź z września 2024 roku uderzyła przede wszystkim w kolej czeską
126. Kolej na wypoczynek. Fundusz Wczasów Pracowniczych i Głuchołazy jako kurort dla klasy robotniczej
127. Pociągi wakacyjne – wypoczynek przy torach
128. Ostatni dyżur – kiedy zamknięto przychodnie kolejowe
129. Część szósta. Nowe milenium, czas zmarnowanych szans
130. Upadek kolei po 1989 roku – jak zniszczono jeden z filarów polskiego transportu
131. 3 kwietnia 2000 – czarny dzień w historii polskich kolei, likwidacja połączeń pasażerskich na trasie Racibórz-Racławice Śląskie
132. Ćwierć wieku restrukturyzacji
133. Szantaż, groźba likwidacji połączeń. Kolej na barkach samorządów
134. Kolej Podsudecka – dekada stagnacji i rozczarowań
135. Likwidacja i powrót pociągów do Głuchołaz
136. Wzrost znaczenia stacji Głuchołazy, pociągi z Nysy do Czech
137. Czy wsiadanie do czeskich pociągów jest legalne?
138. Konwencja z czasu zimnej wojny, a prawo unijne. Postój czeskich pociągów w centrum Głuchołaz
139. Wznowienie połączeń dalekobieżnych
140. Kolej+ do Głubczyc i studium wykonalności dla linii 137
141. Silny głos lokalnego biznesu i samorządów
142. Rządowy program uzupełniania lokalnej i regionalnej infrastruktury kolejowej – Kolej+ do 2029 roku
143. Gmina wyremontuje dworzec
144. Telegram ze szlaków –najnowsze kolejowe doniesienia
145. Debata kolejowa w Nysie
146. Remonty w rejonie Głuchołaz
147. Trzy nowe obwodnice blisko linii kolejowych
148. Czy Głuchołazy zostaną połączone z Koleją Podsudecką?
149. Dodatek: Indeks stacji i wykazy przebiegu linii kolejowych
150. Dodatek: kalendarium budowy odcinków linii kolejowych
151. Dodatek: Wypadki kolejowe
152. Podstawy organizacji sieci kolejowej
153. Wprowadzenie do wypadków kolejowych
154. Wypadek kolejowy pod stacją Sukowice (dawniej Zakrzów)
155. Niewyjaśniony wypadek pod Polskim Świętowem
156. Pociąg bez hamulców wyprawiony z Głogówka. Katastrofa kolejowa w Nysie – maj 1963 roku
157. Zderzenie pociągów pomiędzy Baborowem a Bernacicami – sierpień 1981 roku
158. Tragedia na przejeździe kolejowym w Dytmarowie
159. Pijany kolejarze i wykolejenie pociągu w Głubczycach
160. Wykolejenie się lokomotywy SU46 na łącznicy w Racławicach Śląskich
161. Eksperyment i wycofywanie sześcioosiowych lokomotyw
162. Historia lokomotywy SU46–026
163. Wybrane wypadki na przejazdach kolejowych
164. Zwłoki kolejarza przejechanego przez pociąg
165. Morderca z pociągu Kraków–Jelenia Góra
166. Pechowy skok do pociągu
167. Katastrofa parowozu na szlaku Racławice Śląskie – Dytmarów
168. Dramatyczny wypadek na stacji Kędzierzyn–Koźle, pomógł nieznany mężczyzna z teczką
169. Dodatek: Na filmowym planie
170. Plan filmowy na głubczyckiej stacji kolejowej
171. 150. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego
172. Dlaczego Racławice Śląskie?
173. Świąteczna reklama na stacji Racławice Śląskie
174. Scenografia i realizacja zdjęć
175. Dodatkowe lokalizacje i emisja reklamy
176. Kazimierz Pawlak na racławickiej stacji
177. Dodatek: Pikniki kolejowe w Racławicach Śląskich
178. Sprowadzenie parowozu – największe wyzwanie
179. Pierwszy piknik – sukces na całej linii
180. Pikniki spełniły swoją rolę
181. Dodatek: Stowarzyszenie Miłośników Kolei Racławice Śląskie
182. Zmiany w zarządzie i dalsza działalność
183. Ostatnie inicjatywy i projekty
184. Dodatek: Pierwsi kolejarze na ziemiach odzyskanych - dodatkowa książka
185. Bibliografia
186. Podziękowania